Morze Bałtyckie jest morzem stosunkowo młodym, gdyż powstało 13–14 tysięcy lat temu, pod koniec późnego plejstocenu. Do jego narodzin doszło na skutek stopienia lądolodu zlodowacenia Wisły. Nie od razu jednak Bałtyk stał się morzem. Nim do tego doszło, stworzone były jeziora proglacjalne w obniżeniach terenu. Stopniowo łącząc się ze sobą stworzyły rozległe, słodkowodne Bałtyckie Jezioro Lodowe.
Bałtyckie Jezioro Lodowe
Co wiemy o Bałtyckim Jeziorze Lodowym? Dziesiątki tysięcy lat temu jezioro zajmowało obszar obecnego Morza Bałtyckiego, prawdopodobnie mając niewielkie połączenie z Morzem Północnym. Następnie przeszło szereg przemian, nazywanych transgresjami, czyli stopniowym zalewaniem powierzchni lądu przez morze. Część naukowców uważa, że Bałtyckie Jezioro Lodowe mogło być połączone cieśniną z Morzem Białym.
Gdyby obecnie Morze Bałtyckie z jakichś powodów straciło dostęp do Morza Północnego, stałoby się znowu jeziorem. Takim jest na przykład Morze Kaspijskie, które formalnie morzem nie jest. A to dlatego, gdyż nie ma ono połączenia z żadnym innym zbiornikiem wodnym. Z powierzchnią około 370 tys. km² stanowi największe jezioro na świecie. Dlaczego nazywamy je więc morzem? Dlatego, że woda jest w nim słona. Odróżnia to je od innych jezior, za które tradycyjnie uważamy słodkowodne zbiorniki.
Czy sytuacja może się powtórzyć?
Co do możliwości powtórzenia się tej sytuacji, obecnie nie ma żadnych przesłanek, aby w najbliższej przyszłości Bałtyk ponownie stał się jeziorem. Obecnie proces podnoszenia się poziomu mórz jest znacznie wolniejszy niż w czasie cofania się lodowca, co przyczynia się do utrzymania Morza Bałtyckiego w obecnym kształcie. Jednak zmiany klimatyczne mogą mieć wpływ na zmianę poziomu mórz w przyszłości, co potencjalnie może wpłynąć na ewolucję Bałtyku.
